Еве ја сублимацијата со сите достапни детали за случајот во Велес: Жртви: Росица К. (31) и нејзиниот татко Киро К. (74). Напаѓач: Илија С. (39) од Скопје, поранешен партнер на Росица. Настан: Росица и сегашниот партнер дошле во домот на татко и, бидејќи тој не одговарал на телефон. На влезот, Илија ја нападнал со нож и ја заклучил вратата. Киро бил пронајден мртов на каучот со убодни рани. Илија и нанел 6 убоди на Росица (2 во вратот), потоа се заклучил во соба и себеси си нанел 6 убоди во вратот. Росица била изнесена од сегашниот партнер и однесена во болница, но им подлегнала на повредите. Исто и напаѓачот. Контекст: Илија имал условна казна за семејно насилство врз Росица. Имала мерка за забрана за приближување, која тој ја кршел. Пријавувала закани, следење, пораки и дека го запалил автомобилот на татко и. ОЈО Велес имало активни постапки за докази од телефони и видео надзор, но тие сè уште биле во тек. 🔑 Клучно: Трагедијата започнала со убиството на таткото, продолжила со напад врз Росица, и завршила со самоубиство на напаѓачот.
Еве ја хронолошката временска линија на настаните во случајот од Велес: 🔹 Пред трагедијата Илија С. (39), поранешен партнер на Росица, бил во судска постапка за семејно насилство. Добил условна казна. Имало мерка за забрана за приближување, но тој ја прекршувал: и испраќал пораки. ја следел. го запалил автомобилот на татко и. ОЈО Велес собирало докази од телефони и видео надзор, но процесот бил во тек. 🔹 Денот на трагедијата Посета на домот на Киро К. (74): Росица и сегашниот партнер дошле, бидејќи татко и не одговарал на телефон. Напад на влезната врата: Росица ја отворила вратата. Илија С. ја нападнал со нож. Вратата била заклучена од внатре. Пронаоѓање на таткото: Киро К. бил веќе мртов, со убодни рани, на каучот. Напад врз Росица: Илија и нанел 6 убоди (2 во вратот). Сегашниот партнер успеал да ја изнесе од куќата. Самоубиство на напаѓачот: Илија се заклучил во друга соба. Себеси си нанел 6 убоди во вратот. 🔹 По нападот И Росица и Илија биле пренесени во болница. Лекарите се обиделе со долга реанимација. Двајцата починале. 🔑 Редослед на смртите: Киро К. (убиен прв) Росица К. (нападната втора, починала во болница) Илија С. (нападнат себеси, починал во болница) Анализа за тоа каде системот потфрлил и кои институционални пропусти може да се препознаат:
Судство и казнена политика Условна казна за семејно насилство – иако Илија веќе бил осуден за насилство врз Росица, добил условна казна наместо ефективен затвор. Со оглед на претходното однесување (следење, закани, па дури и палење автомобил), постои аргумент дека казната не соодветствувала на сериозноста на заканата. 👮 Полиција и заштитни мерки Била изречена мерка за забрана на приближување, но таа не била ефикасно спроведена. Росица повеќепати пријавувала дека тој ја следи, испраќа пораки и продолжува со закани. Недостигало континуирано следење или санкционирање на прекршувањата на забраната. 🏛 Јавно обвинителство ОЈО Велес имало отворени постапки за прибирање докази (телефонски комуникации, видео надзор). Но, процесите се одвивале премногу бавно, а за тоа време Илија останал слободен и во контакт со жртвата. Недостиг од привремени мерки за притвор додека траела истрагата, иако имало јасни индиции за висок ризик. 🛡 Заштита на жртвата Росица повеќепати алармирала институции за континуиран прогон. Но, не добила посилна заштита – како засолниште, трајна полициска придружба или построги мерки кон напаѓачот. Системот не препознал дека станува збор за ескалација на семејно насилство во фемицид. 📉 Клучни точки на системски пропуст Непропорционална казна – условна наместо ефективна. Слаба примена на забраната за приближување. Бавна истрага и одложено обезбедување докази. Недостиг од процена на ризик – немало превентивен механизам кој да предвиди ескалација. Недоволна поддршка и заштита на жртвата, иако сигналите биле повеќепати јасни. 👉 Со други зборови: системот потфрлил во сите клучни институционални сегменти – судот, полицијата, обвинителството и службите за заштита на жртви. споредба со меѓународни стандарди (како Истанбулската конвенција) за да се види што требало да се примени?
Ајде да ја разгледаме трагедијата од Велес во контекст на Истанбулската конвенција (Совет на Европа, за превенција и борба против насилство врз жените и семејно насилство). 📝 Што бара Конвенцијата? Превенција – едукација, следење на сторители, препознавање на ризични случаи. Заштита на жртвите – итни мерки, безбедни куќи, полициска заштита, забрана за контакт. Гонење на сторителите – ефикасни, брзи и соодветни казни. Координација на институциите – полиција, обвинителство, судство и служби за поддршка мора да работат синхронизирано. 📉 Каде Македонија потфрли во овој случај Превенција Иако имало сериозни сигнали (закани, следење, палење автомобил), не била направена процена на ризик која е задолжителна според Конвенцијата. Ниту еден механизам не спречил ескалација во фемицид. Заштита на жртвата Забраната за приближување била неефикасна. Росица немала 24/7 заштита или пристап до безбедно засолниште. Нема индиции дека и било овозможено итно копче за аларм/полиција (што постои во некои земји). Гонење на сторителот Условна казна за лице со историја на насилство е спротивна на принципот на „строга и соодветна санкција“. Требало да има привремено притворање или построга мерка додека траела истрагата. Координација Институциите работеле одвоено: полицијата прифаќала пријави, обвинителството собирало докази, судот изрекол блага казна – но немало заеднички механизам за заштита. Конвенцијата бара интегриран систем на заштита, кој овде очигледно недостасувал. 🔑 Што требало да се примени (според Конвенцијата) Реална процена на ризик веднаш по првите пријави. Итна и долгорочна заштита на жртвата (полиција, засолниште, алармни системи). Строги казни и притвор за насилници со историја на закани. Мултиинституционална координација (редовни состаноци меѓу полиција, обвинителство, судови и центри за социјална работа). Следење на сторителот со контрола дали ги почитува мерките (GPS, редовно јавување во полиција). 👉 Заклучок: Во светло на Истанбулската конвенција, овој случај покажува системски неуспех – државата не ја заштитила жртвата, иако имала доволно предупредувачки сигнали.
